تأثیر یک برنامه تمرینی ویژه بر کاهش علائم زنان مبتلا به فیبرومیالژی

چکیده سندرم فیبرومیالژی یکی از شایع ترین بیماری هایی است که عضلات را درگیر می کند و به شدت بر کیفیت زندگی و توانایی عملکردی بیماران تأثیر می گذارد. درمانهای معمول کنونی بر استفاده از دارو و تکنیکهای خودمدیریتی متمرکز شده اند. در خود مدیریتی فیبرومیالژی، تمرین بدنی بسیار سودمند و مورد قبول واقع شده است. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر یک برنامه تمرینی ویژه در خانه بر کاهش علائم زنان مبتلا به فیبرومیالژی می باشد. با توجه به ماهیت موضوع و هدف های پژوهشی، این مطالعه از نوع تحقیقات نیمه تجربی و طرح تحقیق آزمایشی در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بدون گروه کنترل می باشد. نمونه های تحقیق حاضر 10 زن مبتلا به سندرم فیبرومیالژی هستند که از بین بیماران مراجعه کننده به درمانگاه روماتولوژی بیمارستان الزهراء شهر اصفهان از تاریخ 1/10/87 تا 2/2/88 با میانگین سنی 8/9±47 سال، وزن 06/8±73 کیلوگرم و قد 65/7±157 سانتی متر توسط پزشک فوق تخصص روماتولوژی به عنوان آزمودنی این تحقیق انتخاب شده اند. به عنوان پیش آزمون، شدت علائم فیبرومیالژی (پرسشنامه تأثیر فیبرومیالژی (fiq))، شدت درد نقاط حساس (مقیاس درد vas)، آمادگی هوازی (تست 6 دقیقه پیاده روی)، قدرت عضلانی اندام فوقانی و تحتانی ( دینامومتر power track commander ii)، دامنه حرکتی اندام فوقانی و تحتانی (گونیامتر یونیورسال) و کیفیت زندگی (پرسشنامه کیفیت زندگی در ارتباط با سلامت sf-12) ارزیابی شد. سپس، آزمودنی ها برنامه تمرینی استاندارد ویژه که شامل گرم کردن (5 دقیقه)، تمرینات وضعیتی (5 دقیقه)، تمرینات تنفسی (5 دقیقه)، تمرینات انعطاف پذیری (20 دقیقه) و تمرینات آرامسازی بدنی (10دقیقه) بود را در 16 جلسه به مدت 45 دقیقه و سه بار در هفته در خانه اجرا کردند. بعد از اتمام برنامه تمرینی ویژه، تمامی آزمونهای مرحله پیش آزمون به عنوان پس آزمون تکرار شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارspss، نسخه 15 و روش آماری t همبسته استفاده شد. اختلاف معنادار آماری در سطح 05/0 p? در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد تفاوت معناداری در میانگین شدت علائم فیبرومیالژی(009/0=p)، شدت درد نقاط حساس (039/0=p)، قدرت عضلانی اندام فوقانی( خم کردن شانه(009/0=p)، باز کردن شانه(009/0=p)، دور کردن شانه(026/0=p)، خم کردن آرنج(036/0=p)، باز کردن آرنج(011/0=p))، قدرت عضلانی اندام تحتانی(خم کردن ران(026/0=p)، باز کردن ران(009/0=p)، دور کردن ران(012/0=p)، باز کردن زانو(008/0=p)، خم کردن زانو(008/0=p))، دامنه حرکتی اندام فوقانی(خم کردن شانه(003/0=p)، دور کردن شانه(008/0=p)، خم کردن آرنج(011/0=p))، دامنه حرکتی اندم تحتانی (دور کردن ران(039/0=p)، پلانتار فلکشن مچ پا(045/0=p)) و کیفیت زندگی(014/0=p) آزمودنی ها نسبت به پیش آزمون وجود دارد. اما تفاوت معناداری در میانگین آمادگی هوازی بیماران مبتلا به فیبرومیالژی نسبت به پیش آزمون بدست نیامد(212/0=p). بنابراین با توجه به تفاوت معنادار متغییرهای ذکر شده نسبت به پیش آزمون، به احتمال زیاد می توان از برنامه تمرینی استاندارد ویژه در خانه که در این تحقیق استفاده شده است برای کاهش علائم زنان مبتلا به فیبرومیالژی در ایران استفاده کرد. کلید واژه ها: سندرم فیبرومیالژی، علائم فیبرومیالژی، برنامه تمرینی ویژه، نقاط حساس